[Στοβαίος 1.41.1.44-120]
Τώρα λοιπόν, παιδί μου, θα συνοψίσω περιληπτικά την
διδασκαλία την σχετική με τα όντα. Θα κατανοήσεις τα λεγόμενα, αν θυμηθείς όσα
άκουσες:
1. όλα τα όντα κινούνται, μόνο το μη ον είναι ακίνητο∙
2. όλα τα σώματα είναι μεταβλητά, δεν διαλύονται όμως όλα τα σώματα∙
3. δεν είναι όλα τα ζωντανά πλάσματα θνητά, δεν είναι όλα τα ζωντανά
πλάσματα αθάνατα∙
4. αυτό που διαλύεται είναι φθαρτό, αυτό που δεν διαλύεται είναι
αμετάβλητο, αυτό που δεν μεταβάλλεται είναι αιώνιο∙
5. αυτό που αιωνίως γεννιέται αιωνίως και φθείρεται, εκείνο όμως που
γεννήθηκε μία φορά ποτέ δεν φθείρεται, ούτε και γίνεται κάτι άλλο∙
6. πρώτος ο θεός, δεύτερος ο κόσμος, τρίτος ο άνθρωπος∙
7. ο κόσμος υπάρχει για χάρη του ανθρώπου και ο άνθρωπος για χάρη του
θεού∙
8. το κομμάτι της ψυχής που σχετίζεται με τις αισθήσεις είναι θνητό, ενώ
το κομμάτι που σχετίζεται με τη λογική είναι αθάνατο∙
9. κάθε ουσία είναι αθάνατη, κάθε ουσία είναι μεταβλητή∙
10. κάθε ον είναι διπλό∙ κανένα από τα όντα δεν μένει σταθερό∙
11. δεν κινούνται όλα εξαιτίας της ψυχής, όλα όμως τα όντα τα κινεί η
ψυχή∙
12. όλα όσα υφίστανται πάθη αισθάνονται, όλα όσα αισθάνονται υφίστανται
πάθη∙
13. κάθε τι που λυπάται μπορεί και να χαίρεται, όμως δεν λυπούνται και
όλα όσα χαίρονται∙
14. δεν νοσούν όλα τα σώματα, κάθε σώμα που νοσεί είναι διαλυτό∙
15. ο Νους βρίσκεται μέσα στο θεό, ο λογισμός μέσα στον άνθρωπο, η
λογική μέσα στον Νου, ο Νους δεν υφίσταται πάθη∙
16. τίποτα το σωματικό δεν είναι αληθινό, ενώ όλα όσα είναι ασώματα είναι
αψευδή∙
17. κάθε τι που γεννιέται μεταβάλλεται, δεν φθείρονται όμως και όλα όσα
γεννιούνται∙
18. δεν υπάρχει τίποτα το καλό πάνω στη γη, αλλά δεν υπάρχει και τίποτα
το κακό στον ουρανό∙
19. ο θεός είναι αγαθός, ο άνθρωπος κακός∙
20. το αγαθό είναι εκούσιο, ενώ το κακό είναι ακούσιο∙
21. οι θεοί επιλέγουν τα αγαθά, επειδή είναι αγαθά∙
22. η ευνομία με τη βοήθεια του θεού είναι ομόνοια, η ευνομία είναι ο
νόμος∙
23. ο χρόνος είναι θεϊκός, ο νόμος ανθρώπινος∙
24. η κακία είναι η τροφή του κόσμου, η φθορά του ανθρώπου είναι ο χρόνος∙
25. όλα όσα βρίσκονται στον ουρανό είναι αμετακίνητα, όλα όσα βρίσκονται
πάνω στη γη μπορούν να μετακινηθούν ∙
26. τίποτα δεν είναι σκλαβωμένο στον ουρανό, τίποτα πάνω στη γη δεν είναι
ελεύθερο∙
27. τίποτα δεν είναι άγνωστο στον ουρανό, τίποτα δεν είναι γνωστό πάνω
στη γη∙
28. όσα βρίσκονται στον ουρανό δεν έχουν κάτι κοινό με όσα βρίσκονται
πάνω στη γη, όσο όμως βρίσκονται πάνω στη γη έχουν κάτι κοινό με όσα βρίσκονται
στον ουρανό∙
29. όλα όσα βρίσκονται στον ουρανό είναι αψεγάδιαστα, όλα όσα
βρίσκονται πάνω στη γη έχουν ψεγάδια∙
30. το αθάνατο δεν είναι θνητό, το θνητό δεν είναι αθάνατο∙
31. ό,τι σπέρνεται δεν γεννιέται και πάντα, αλλά ό,τι είναι γεννημένο σε
κάθε περίπτωση είναι και σπαρμένο∙
32. το σώμα που διαλύεται έχει δύο χρόνους∙ ο πρώτος χρόνος είναι από τη
σπορά μέχρι τη γέννηση και ο δεύτερος από τη γέννηση μέχρι το θάνατο∙ το αιώνιο
σώμα έχει έναν μόνο χρόνο, αυτόν από τη γέννησή του∙
33. τα διαλυτά σώματα μεγαλώνουν και μικραίνουν∙
34. η διαλυτή ύλη αλλοιώνεται εναλλάξ από το ένα αντίθετο στοιχείο στο
άλλο, η αιώνια όμως ύλη μεταβάλλεται ή στον εαυτό της ή σε κάτι
όμοιο∙
35. η γέννηση είναι η αρχή της φθοράς του ανθρώπου, η φθορά του ανθρώπου
είναι η αρχή της γεννήσεώς του∙
36. αυτό που πεθαίνει επανέρχεται και αυτό που επανέρχεται πεθαίνει∙
37. από τα όντα άλλα βρίσκονται μέσα στο σωματικό στοιχείο, άλλα
βρίσκονται με τη μορφή ιδεών και άλλα με τη μορφή ενεργειών∙ το σώμα υπάρχει
στον κόσμο των ιδεών, ενώ η ιδέα και η ενέργεια ενυπάρχουν στο σωματικό
στοιχείο∙
38. το αθάνατο δεν μετέχει στο θνητό, ενώ το θνητό μετέχει στο αθάνατο∙
39. το θνητό δεν εισέρχεται σε αθάνατο σώμα, ενώ το αθάνατο εισέρχεται σε
θνητό∙
40. οι ενέργειες δεν είναι ανοδικές, αλλά καθοδικές∙
41. αυτά που βρίσκονται στη γη δεν ωφελούν σε τίποτα αυτά που βρίσκονται
στον ουρανό, ενώ όλα όσα βρίσκονται στον ουρανό ωφελούν αυτά που βρίσκονται
πάνω στη γη∙
42. ο ουρανός δέχεται αιώνια σώματα, ενώ η γη σώματα φθαρτά∙
43. η γη είναι άλογη, ενώ ο ουρανός είναι λογικός∙
44. όλα όσα βρίσκονται στον ουρανό βρίσκονται κάτω από αυτόν, όλα όσα
είναι πάνω στη γη βρίσκονται από πάνω της∙[1]
45. ο ουρανός είναι το πρώτο στοιχείο, ενώ η γη το έσχατο∙
46. η πρόνοια είναι θεία τάξη, ενώ η ανάγκη υπηρετεί την πρόνοια∙
47. η τύχη είναι κίνηση δίχως τάξη, είδωλο της ενέργειας, ψευδής
δοξασία∙
48. τι είναι ο θεός; αγαθό που δεν μεταβάλλεται∙ τι είναι ο άνθρωπος;
κακό που μεταβάλλεται.
Νῦν δέ͵ ὦ τέκνον͵ ἐν κεφαλαίοις τὰ ὄντα
διεξελεύσομαι· νοήσεις γὰρ τὰ λεγόμενα μεμνημένος ὧν ἤκουσας.
Πάντα τὰ ὄντα κινεῖται· μόνον τὸ μὴ ὂν
ἀκίνητον.
Πᾶν σῶμα μεταβλητόν͵ οὐ πᾶν σῶμα
διαλυτόν·
Οὐ πᾶν ζῷον θνητόν͵ οὐ πᾶν ζῷον ἀθάνατον.
Τὸ διαλυτὸν φθαρτόν͵ τὸ μένον ἀμετάβλητον͵
τὸ ἀμετάβλητον ἀίδιον.
Τὸ ἀεὶ γινόμενον ἀεὶ καὶ φθείρεται͵ τὸ
δὲ ἅπαξ γινόμενον οὐδέποτε φθείρεται οὐδὲ ἄλλο τι γίνεται.
Πρῶτον ὁ θεός͵ δεύτερον ὁ κόσμος͵ τρίτον
ὁ ἄνθρωπος.
Ὁ κόσμος διὰ τὸν ἄνθρωπον͵ ὁ δὲ ἄνθρωπος
διὰ τὸν θεόν.
Ψυχῆς τὸ μὲν αἰσθητικὸν θνητόν͵ τὸ δὲ
λογικὸν ἀθάνατον.
Πᾶσα οὐσία ἀθάνατος͵ πᾶσα οὐσία
μεταβλητή.
Πᾶν τὸ ὂν διττόν͵ οὐδὲν τῶν ὄντων ἕστηκεν.
Οὐ πάντα ψυχῇ κινεῖται͵ πᾶν δὲ ὂν ψυχὴ
κινεῖ.
Πᾶν τὸ πάσχον αἴσθεται͵ πᾶν τὸ αἰσθόμενον
πάσχει.
Πᾶν τὸ λυπούμενον καὶ ἥδεται͵ οὐ πᾶν
τὸ ἡδόμενον λυπεῖται.
Οὐ πᾶν σῶμα νοσεῖ· πᾶν σῶμα νοσοῦν
διαλυτόν.
Ὁ νοῦς ἐν τῷ θεῷ͵ ὁ λογισμὸς ἐν τῷ ἀνθρώπῳ,
ὁ λόγος ἐν τῷ νοί͵ ὁ νοῦς ἀπαθής.
Οὐδὲν ἐν σώματι ἀληθές͵ ἐν ἀσωμάτῳ τὸ
πᾶν ἀψευδές.
Πᾶν τὸ γενόμενον μεταβλητόν͵ οὐ πᾶν τὸ
γενόμενον φθαρτόν.
Οὐδὲν ἀγαθὸν ἐπὶ τῆς γῆς͵ οὐδὲν κακὸν
ἐν τῷ οὐρανῷ.
Ὁ θεὸς ἀγαθός͵ ὁ ἄνθρωπος κακός.
Τὸ ἀγαθὸν ἑκούσιον͵ τὸ κακὸν ἀκούσιον.
Οἱ θεοὶ τὰ ἀγαθὰ αἱροῦνται ὡς ἀγαθά .
Ἡ εὐνομία μετὰ θεοῦ ὁμόνοια· ἡ εὐνομία
ὁ νόμος.
Θεῖος χρόνος͵ νόμος ἀνθρώπινος.
Κακία κόσμου τροφή͵ χρόνος ἀνθρώπου
φθορά.
Πᾶν τὸ ἐν οὐρανῷ ἀμετάθετον͵ πᾶν τὸ ἐπὶ
γῆς μεταθετόν.
Οὐδὲν ἐν οὐρανῷ δοῦλον͵ οὐδὲν ἐπὶ γῆς
ἐλεύθερον.
Οὐδὲν ἄγνωστον ἐν οὐρανῷ͵ οὐδὲν γνώριμον
ἐπὶ τῆς γῆς.
Οὐ κοινωνεῖ τὰ ἐν οὐρανῷ τοῖς ἐπὶ γῆς͵
κοινωνεὶ τὰ ἐπὶ γῆς τοῖς ἐν οὐρανῷ.
Πάντα τὰ ἐν οὐρανῷ ἄμωμα͵ πάντα τὰ ἐπὶ
γῆς ἐπίμωμα.
Τὸ ἀθάνατον οὐ θνητόν͵ τὸ θνητὸν οὐκ ἀθάνατον.
Τὸ σπαρὲν οὐ πάντως γενητόν͵ τὸ δὲ
γενητὸν πάντως καὶ σπαρέν.
Διαλυτοῦ σώματος δύο χρόνοι· ὁ ἀπὸ τῆς
σπορᾶς μέχρι τῆς γενέσεως καὶ ὁ ἀπὸ τῆς γενέσεως μέχρι τοῦ θανάτου· τοῦ ἀιδίου
σώματος χρόνος ἐκ τῆς γενέσεως μόνος.
Τὰ διαλυτὰ σώματα αὔξεται καὶ μειοῦται.
Ἡ διαλυτὴ ὕλη εἰς τὰ ἐναντία ἐναλλοιοῦται·
ἡ δὲ ἀίδιος ἢ εἰς αὑτὴν ἢ εἰς τὰ ὅμοια.
Γένεσις ἀνθρώπου φθορᾶς͵ φθορὰ ἀνθρώπου
γενέσεως ἀρχή.
Τὸ ἀπογιγνόμενον καὶ ἐπιγίγνεται͵ τὸ ἐπιγιγνόμενον
καὶ ἀπογίγνεται.
Τῶν ὄντων τὰ μὲν ἐν σώμασίν εἰσι͵ τὰ
δὲ ἐν ἰδέαις͵ τὰ δὲ ἐν ἐνεργείαις· σῶμα δὲ ἐν ἰδέαις͵ ἰδέα δὲ καὶ ἐνέργεια ἐν σώματί
ἐστι.
Τὸ ἀθάνατον οὐ μετέχει τοῦ θνητοῦ͵ τὸ
δὲ θνητὸν τοῦ ἀθανάτου μετέχει.
Τὸ μὲν θνητὸν εἰς ἀθάνατον σῶμα οὐκ ἔρχεται͵
τὸ δὲ ἀθάνατον εἰς θνητὸν παραγίνεται.
Αἱ ἐνέργειαι οὐκ εἰσὶν ἀνωφερεῖς͵ ἀλλὰ
κατωφερεῖς.
Οὐδὲν ὠφελεῖ τὰ ἐπὶ γῆς τὰ ἐν οὐρανῷ͵
πάντα ὠφελεῖ τὰ ἐν οὐρανῷ τὰ ἐπὶ γῆς.
Ὁ οὐρανὸς σωμάτων ἀιδίων δεκτικός͵ ἡ
γῆ σωμάτων φθαρτικῶν δεκτική.
Ἡ γῆ ἄλογος͵ ὁ οὐρανὸς λογικός.
Τὰ ἐν οὐρανῷ ὑπόκειται͵ τὰ ἐπὶ γῆς τῇ
γῇ ἐπίκειται.
Ὁ οὐρανὸς πρῶτον στοιχεῖον͵ ἡ γῆ ὕστατον
στοιχεῖον.
Πρόνοια θεία τάξις͵ ἀνάγκη προνοίᾳ ὑπηρέτις.
Τύχη φορὰ ἄτακτος͵ ἐνεργείας εἴδωλον͵
δόξα ψευδής.
Τί θεός; ἄτρεπτον ἀγαθόν· τί ἄνθρωπος;
τρεπτὸν κακόν.
[1] Το κείμενο, όπως έχει, δεν δίνει νόημα και θεωρείται
φθαρμένο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου