Η άποψη των αρχαίων φιλοσόφων για την ομοιοτροπία του Σύμπαντος


Ένα από τα θεμελιώδη αξιώματα της σύγχρονης κοσμολογικής επιστήμης είναι πως στο σύμπαν δεν υπάρχει προτιμώμενη κατεύθυνση, αλλά ότι είναι ομοιογενές, ομοιότροπο ή ισότροπο, δηλαδή ομοιόμορφο στην κατανομή της ύλης και στην ισχύ των ίδιων φυσικών νόμων. Η αρχή της ομοιοτροπίας (ισοτροπίας), όμως, όπως φαίνεται από τα παρακάτω αποσπάσματα, διατυπώθηκε ήδη από τους αρχαίους:


Cicero, De fin. 1, 6, 17: «Εκείνος (ο Δημόκριτος)...  θεωρούσε ότι αυτά που ονόμαζε άτομα... κινούνται με τέτοιο τρόπο στο άπειρο κενό, στο οποίο δεν υπάρχει τίποτα ανώτατο, κατώτατο, μέσο, έσχατο, εξώτατο...».

Αριστοτέλης, Περί ουρανού 308a17: «Γιατί είναι άτοπο το να νομίζει κανείς ότι ο ουρανός δεν έχει άνω και κάτω μέρος, όπως αξιώνουν ορισμένοι. Γιατί λένε ότι δεν υπάρχει άνω και κάτω μέρος, αν είναι όμοιος προς κάθε κατεύθυνση...».

Σιμπλίκιος ad loc. 679, 1: «Ο Αριστοτέλης, αφού ανέφερε τι θεωρεί ο ίδιος άνω και κάτω μέρος, αντιλέγει στο ενδιάμεσο προς εκείνους που δεν πιστεύουν ότι υπάρχει κάποιο άνω και κάτω μέρος του κόσμου. Αυτήν την άποψη είχαν ο Αναξίμανδρος και ο Δημόκριτος, επειδή υπέθεταν ότι το παν είναι άπειρο. Γιατί εκ φύσεως στο άπειρο δεν υπάρχει άνω και κάτω. Γιατί αυτές οι λέξεις αποτελούν όρια και πέρατα διαστημάτων. Άλλοι, πάλι, όπως ο Τίμαιος στον Πλάτωνα, προς τον οποίο προπάντων ο Αριστοτέλης απευθύνεται, αξιώνουν ότι στον κόσμο δεν υπάρχει άνω και κάτω λόγω της ομοιοτροπίας (του προς κάθε κατεύθυνση)».

Σχόλια