Το παράξενο όνειρο του Αντίγονου και ο Μιθριδάτης



[Πλούταρχος, Βίος Δημητρίου 4]
       Το ότι στην αρχή ο Δημήτριος υπήρξε εκ φύσεως φιλάνθρωπος και αφοσιωμένος στους συντρόφους του μπορούμε να το αποδείξουμε με το ακόλουθο παράδειγμα. Ο Μιθριδάτης,[i] ο γιος του Αριοβαρζάνη,[ii] που ήταν παιδικός σύντροφός του και φίλος της ίδιας ηλικίας, υπηρετούσε τον Αντίγονο και δεν ήταν, ούτε θεωρούνταν, πανούργος. Ωστόσο, ο Αντίγονος, εξαιτίας ενός ονείρου, τον υποψιαζόταν. Γιατί ο Αντίγονος ονειρεύτηκε ότι περπατούσε σ’ ένα μεγάλο και ωραίο χωράφι, σπέρνοντας παντού ψήγματα χρυσού. Ενώ αρχικά φύτρωσε από αυτά χρυσή σοδειά, όταν επέστρεψε λίγο αργότερα δεν είδε τίποτε άλλο παρά μόνο θερισμένα στάχια. Λυπημένος καθώς ήταν και βαθιά ταραγμένος, άκουσε κάποιους να λένε ότι τάχα ο Μιθριδάτης έφυγε για τον Εύξεινο Πόντο, αφού θέρισε τη χρυσή σοδειά.[iii] Καθώς ταράχτηκε από αυτό το γεγονός ο Αντίγονος, και αφού δέσμευσε με όρκο το γιο του να σιωπήσει, του διηγήθηκε το όνειρό του και του έκανε γνωστό ότι θα έβγαζε από τη μέση το Μιθριδάτη και θα τον θανάτωνε. Όταν το άκουσε αυτό ο Δημήτριος, στενοχωρήθηκε πάρα πολύ. Όταν ο νεαρός ήρθε σ’ αυτόν, όπως συνήθιζε, για να περάσει το χρόνο του μαζί του, δεν τόλμησε ούτε να του μιλήσει, ούτε να του αποκαλύψει τίποτε με λόγια, εξαιτίας του όρκου. Τον τράβηξε, όμως, σιγά-σιγά μακριά από τους φίλους τους και μόλις βρέθηκαν οι δυο τους μόνοι, ο Δημήτριος, κάτω από το βλέμμα του Μιθριδάτη, έγραψε στο έδαφος με την αιχμή της λόγχης του “Μιθριδάτη φύγε”. Εκείνος το κατάλαβε και απέδρασε τη νύχτα για την Καππαδοκία. Σύντομα το όνειρο που είχε δει ο Αντίγονος έγινε πραγματικότητα από τη μοίρα. Πράγματι, ο Μιθριδάτης κυριάρχησε σε μια μεγάλη και πλούσια περιοχή και υπήρξε ο γενάρχης της δυναστείας των βασιλιάδων του Πόντου, η οποία μετά από οκτώ γενιές διαδόχων καταργήθηκε από τους Ρωμαίους.[iv] Αυτό το περιστατικό, λοιπόν, αποτελεί δείγμα της καλής προδιάθεσης του Δημήτριου προς την επιείκεια και τη δικαιοσύνη.


[i] Ο Μιθριδάτης ο Κτίστης (=ο ιδρυτής) βασίλευσε στον Πόντο από το 302 ως το 266 π.Χ. Η σταθεροποίηση της βασιλείας του στην περιοχή έγινε περίπου το 280, όταν χάρη στο γιο και διάδοχό του Αριοβαρζάνη (περ. 266-250 π.Χ.) κατέλαβε την παραλιακή πόλη Άμαστρη και απέκτησε έτσι την πρώτη του σημαντική κτήση στον Εύξεινο Πόντο.
[ii] Ίσως να πρόκειται για τον ίδιο Αριοβαρζάνη που ως σατράπης της Περσίδος αντιστάθηκε στον Αλέξανδρο.
[iii] Σ’ αυτή τη βιογραφία η πίστη του Πλουτάρχου στο υπερφυσικό εμφαίνεται κυρίως στην αναφορά του σε διάφορα όνειρα και στις ερμηνείες τους: λ.χ. το όνειρο του Αντίγονου σχετικά με το νεαρό Μιθριδάτη, προαναγγέλλει, κατά το συγγραφέα, το μελλοντικό πλούτο και τη δύναμη των βασιλιάδων του Πόντου. Το όνειρο του Μηδίου, φίλου του Αντίγονου, προαναγγέλλει την ήττα του βασιλιά στην Αίγυπτο (κεφ. 19). Το όνειρο του Δημήτριου πριν από τη μάχη στην Ιψό (κεφ. 29) του ανακοινώνει την προσεχή του ήττα. Παρόμοιος οιωνός είναι και η πτώση του Αντίγονου, μόλις βγήκε από τη σκηνή του (κεφ. 29).
[iv] Δύο αιώνες πέρασαν από την εποχή του πρώτου Μιθριδάτη μέχρι το Μιθριδάτη ΣΤ΄ τον αποκαλούμενο Ευπάτορα, τον δυνατό αντίπαλο των Ρωμαίων, ο οποίος πέθανε το 63 π.Χ. και του οποίου οι κτήσεις αποτέλεσαν τη ρωμαϊκή επαρχία του Πόντου και της Βιθυνίας. Βλ. Πλούτ., Πομπ. 30-41.  

Σχόλια